Η περίδεση ως τρόπος αντιμετώπισης της ανεπάρκειας του τραχήλου της μήτρας

(άρθρο μου που δημοσιεύθηκε στο ygeia.gr)

Η περίδεση είναι μια απλή επέμβαση που αποσκοπεί στην πρόληψη του πρόωρου τοκετού. Συνήθως, γίνεται μετά την 12η εβδομάδα κύησης (13η ως 16η εβδομάδα), εφόσον υπερηχογραφικά το έμβρυο εμφανίζεται υγιές (εκλεκτική περίδεση).

Σε αντίθεση προς την εκλεκτική περίδεση, που γίνεται προγραμματισμένα βάσει του ιστορικού της γυναίκας (ύπαρξη κλασικών χαρακτηριστικών τραχηλικής ανεπάρκειας), η επείγουσα περίδεση εφαρμόζεται, όταν υπάρχουν επείγουσες ενδείξεις, και συγκεκριμένα όταν η γυναίκα παρουσιάζει υπερηχογραφικές αλλαγές συνοδευόμενες από τράχηλο μικρού μήκους ή χοανοειδούς σχήματος. Επείγουσα περίδεση μπορεί να γίνει μέχρι την 24η εβδομάδα, οπότε το μωρό θεωρείται πλέον βιώσιμο.

Όπως κάθε χειρουργική πράξη, έχει πιθανές επιπλοκές. Γι’ αυτό, θα πρέπει να πραγματοποιείται μόνο όταν υπάρχει σοβαρός λόγος (π.χ. ιστορικό πρόωρου τοκετού). Κυρίως, υπάρχει ο κίνδυνος της μόλυνσης της μήτρας, οπότε στην περίπτωση αυτή χορηγείται ισχυρή αντιβίωση και αφαιρείται αμέσως το ράμμα. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να αξιολογείται ο κίνδυνος αυτός σε σχέση με τον κίνδυνο του πρόωρου τοκετού. Όταν ο δεύτερος είναι πολύ μεγαλύτερος, τότε θα πρέπει να προτιμάται η περίδεση.

Το ράμμα της περίδεσης συνήθως κόβεται στην 37η εβδομάδα της κύησης, ώστε το μωρό, αν γεννηθεί, να είναι τελειόμηνο. Η ασθενής παραμένει για μερικές ώρες στο μαιευτήριο και, εάν όλα είναι καλά, φεύγει και περιμένει να ξεκινήσει ο τοκετός. Εάν δεν ξεκινήσουν συσπάσεις μέχρι την 40ή εβδομάδα, μπορεί ο γυναικολόγος να προτείνει αγωγή τοκετού.

Πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι η φαρμακευτική χορήγηση προγεστερόνης κολπικά έχει πολύ καλά αποτελέσματα σε γυναίκες με ανεπάρκεια τραχήλου της μήτρας, οι οποίες δεν έχουν ιστορικό πρόωρου τοκετού.


Χριστίνα Π. Βάντζου
Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος

Οι συνέπειες του καπνίσματος κατά την εγκυμοσύνη

της Χριστίνας Π. Βάντζου, Μαιευτήρα - Χειρουργού Γυναικολόγου

Ένα από τα πρώτα ζητήματα που απασχολεί πολλές έγκυες στο ξεκίνημα της εγκυμοσύνης τους είναι η αναγκαιότητα διακοπής του καπνίσματος, και ευλόγως, αφού, όπως θα δούμε παρακάτω, πρόκειται για μία συνήθεια που μπορεί να προκαλέσει σειρά δυσάρεστων επιπλοκών.

Το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για: αυτόματη αποβολή, περιγεννητική θνησιμότητα, πρόδρομο πλακούντα, αποκόλληση του πλακούντα, υπολειπόμενη ενδομήτρια ανάπτυξη, πρόωρο τοκετό, πρόωρη ρήξη υμένων και χαμηλό βάρος γέννησης.

......

Η συνέχεια στο EY CLUB Health Blog

Ερωτήματα μέσω Facebook

ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΡΥΘΜΙΣΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΠΟΒΟΛΩΝ

ΕΡΩΤ.: Καλημέρα. Όταν έχουμε υποθυρεοειδισμό πολλά χρόνια ρυθμισμένο με χάπι thyrohormone 01, μειώνεται λίγο ο κίνδυνος αποβολών; Πόσο συχνές είναι οι αποβολές εξαιτίας θυρεοειδούς; Ευχαριστώ πολύ.

ΑΠΑΝΤ.: Καλησπέρα. Όταν ο θυρεοειδής είναι ρυθμισμένος, ο κίνδυνος αποβολών είναι ίδιος με τον γενικό πληθυσμό. Μία γυναίκα με υποθυρεοειδισμό μή ρυθμισμένο συνήθως έχει προβλήματα με τον κύκλο της και υπογονιμότητα. Αντίστοιχα, στην εγκυμοσύνη αυξάνονται τα προβλήματα για το έμβρυο (χαμηλό βάρος, προεκλαμψία, κλπ).
-------------------------------------------------------------
ΦΑΓΟΥΡΑ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

ΕΡΩΤ.: Καλησπέρα! Είμαι 22 χρόνων και είμαι έγκυος στον έβδομο μήνα. Από τον τρίτο μήνα έχω μια φαγούρα σε όλο το σώμα που δεν περνάει με τίποτα. Ο γιατρός μου είπε να βάλω fenistil, αλλά ούτε με αυτό περνάει. Η φαγούρα αυτή το βράδυ αρχίζει πιο πολύ, από τα πόδια μέχρι και τα αυτιά ... τώρα βγάζω και σπυράκια και βγάζουνε αίμα ... Τί να κάνω για να μου περάσει;

ΑΠΑΝΤ.: Καλησπέρα. Το κύριο θέμα που θα πρέπει να αποκλείσετε είναι ηπατοπάθεια της κύησης, για το οποίο πρέπει να κάνετε εξετάσεις αίματος. Αν αυτές είναι φυσιολογικές, καλό είναι να σας δει κάποιος δερματολόγος, για να σας προτείνει μία θεραπεία.
-------------------------------------------------------------
ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

ΕΡΩΤ.: Καλησπέρα σας. Θέλω να ρωτήσω κάτι, γιατί θέλω τη γνώμη σας. Είναι εύκολο μια γυναίκα που έχει κάνει αφαίρεση επινεφριδίου να συλλάβει φυσιολογικά παιδί; Ευχαριστώ!

ΑΠΑΝΤ.: Καλησπέρα. Οι ορμόνες που παράγονται από τα επινεφρίδια συνήθως δεν προκαλούν διαταραχές στον κύκλο μιας γυναίκας και άρα δεν υπάρχει πρόβλημα με τη γονιμότητα, εκτός και εάν συντρέχουν και άλλοι παράγοντες.


Χριστίνα Π. Βάντζου
https://www.facebook.com/Christina.Vantzou.Gynecologist

Περιτύλιξη ομφάλιου λώρου

ΕΡΩΤ.: Καλημέρα σας. Θα ήθελα να μου πείτε τη γνώμη σας σε κάτι... Προχθές έκανα την αυχενική διαφάνεια και ο γιατρός μου στα σχόλια έγραψε περιτύλιξη λώρου στον αυχένα... Θα ήθελα να μου πείτε αν αυτό είναι επικίνδυνο για το μωρό... Σας ευχαριστώ πολύ.

ΑΠΑΝΤ.: Οι περιτυλίξεις του ομφαλίου λώρου είναι ένα συχνό φαινόμενο, το οποίο δεν πρέπει να μας πανικοβάλλει, αλλά, αν το γνωρίζουμε, να το έχουμε υπ' όψιν κατά τον τοκετό. Δεν μπορείτε να κάνετε εσείς κάτι γι' αυτό, ούτε χρειάζεται να ανησυχείτε. Τα μωρά δεν μένουν στάσιμα μέσα στη μήτρα, οπότε υπάρχει πάντα η πιθανότητα να τυλιχθούν. Είναι πολύ σπάνιες οι περιπτώσεις που αυτό δημιουργεί κάποιο πρόβλημα.

Χριστίνα Π. Βάντζου
https://www.facebook.com/Christina.Vantzou.Gynecologist

Φυσιολογικές τιμές σπερμοδιαγράμματος

ΕΡΩΤ.: Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές σε μια ανάλυση σπέρματος;

ΑΠΑΝΤ.: Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκδοση των κριτηρίων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (5^η έκδοση, 2010), οι φυσιολογικές τιμές είναι οι εξής:

  - Όγκος > 1,5 ml

  - Κινητικότητα σπερματοζωαρίων > 40%

  - pH 7,2 ως 7,8

  - Μορφολογία σπερματοζωαρίων > 4%

  - Αριθμός σπερματοζωαρίων ανά ml > 15 εκατομμύρια

  - Συνολικός αριθμός σπερματοζωαρίων > 39 εκατομμύρια

  - Ρευστοποίηση εντός 30 λεπτών

Χριστίνα Π. Βάντζου
https://www.facebook.com/Christina.Vantzou.Gynecologist

Εντοπισμός κολπίτιδας με το τεστ-Παπ

ΕΡΩΤ.: Με το τεστ-Παπ μπορούν να εντοπιστούν και κολπίτιδες ή άλλες μολύνσεις;

ΑΠΑΝΤ.: Πράγματι, με το τεστ Παπανικολάου μπορούν να εντοπιστούν κολπίτιδες, τραχηλίτιδες ή μυκητιασικές μολύνσεις, χωρίς, όμως, αυτό να αποτελεί το σκοπό για τον οποίο γίνεται η εξέταση.

Χριστίνα Π. Βάντζου

Χρόνος τοκετού μετά το κόψιμο του ράμματος της περίδεσης

ΕΡΩΤ.: Χαίρετε, είμαι στην 30 εβδομάδα, ... και είναι η πρώτη μου εγκυμοσύνη. Στην εβδομάδα 17 έκανα περίδεση τραχήλου γιατί ο τράχηλος από την 13 και μετά μειωνόταν παρόλο που δεν έχω κανένα ιστορικό ή κάποια επέμβαση στην περιοχή. Από εκείνη τη στιγμή είμαι σχετικώς προσεκτική χωρίς να μου έχει πει ο γιατρός μου να μείνω στο κρεβάτι. ... ... Στις περιπτώσεις με περίδεση τραχήλου πότε κόβονται τα ράμματα? Από την ώρα που θα κοπούν, πόσο γρήγορα εξελίσσεται ο τοκετός? Αν, για παράδειγμα, τα κόψουμε στη μέση του 9ου ... θα γεννήσω μέσα στα επόμενα 3-4 εικοσιτετράωρα? Σας ευχαριστώ προκαταβολικά για την απάντησή σας, θέλω να καταλάβω πως λειτουργεί ο τράχηλος μετά από το κόψιμο των ραμμάτων έστω και πιθανολογικά, ξέρω ότι ο κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός και φυσικά χωρίς να έχω εξεταστεί δε μπορεί να δοθεί σαφής απάντηση.

ΑΠΑΝΤ.: Καλησπέρα σας. Το ράμμα της περίδεσης συνήθως κόβεται στην 37η εβδομάδα της κύησης. Η ασθενής παραμένει για μερικές ώρες στο μαιευτήριο και, εάν όλα είναι καλά, φεύγει και περιμένει να ξεκινήσει ο τοκετός. Εάν δεν ξεκινήσουν συσπάσεις μέχρι την 40η εβδομάδα, μπορεί ο γυναικολόγος να προτείνει αγωγή τοκετού.

Πολλά υγρά και μειωμένη αίσθηση κατά την επαφή

ΕΡΩΤ.: Καλησπέρα. ... Εδώ και κάποια χρόνια αντιμετωπίζω κάποιο πρόβλημα, αλλά εδώ και ένα χρόνο με ενοχλεί πιο έντονα. Κατά την διάρκεια των προκαταρκτικών έχω πολλά υγρά και, κατά συνέπεια, και κατά τη διάρκεια της επαφής... με αποτέλεσμα να μην νιώθω το πέος μέσα μου... Νιώθω ότι κάτι υπάρχει, αλλά αμυδρά... Κλειτοριδικά μπορώ να έρθω σε οργασμό, αλλά κολπικά καθόλου, γιατί δεν νιώθω... Τί μπορεί να συμβαίνει??? Άμα φταίνε τα πολλά υγρά, υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης???? Θα χαιρόμουν να μου απαντούσατε... Ευχαριστώ...

ΑΠΑΝΤ.: Καλησπέρα. Το θέμα των αυξημένων υγρών απασχολεί αρκετές γυναίκες. Εάν τα είχατε πάντα, χωρίς να έχουν περίεργο χρώμα (πράσινο ή κίτρινο), ή οσμή ή κνησμό, μάλλον είναι φυσιολογικά. Σίγουρα, το να έχετε αυξημένα υγρά διευκολύνει την επαφή, μπορεί όμως και να προκαλεί το πρόβλημα που αναφέρετε. Κλινικά θα βοηθούσε η εξέταση από γυναικολόγο, για τη διαπίστωση κάποιας διαταραχής στους νευρώνες της περιοχής.

Διενέργεια τεστ-Παπ μεταξύ των δόσεων του εμβολίου κατά του HPV

ΕΡΩΤ.: Καλησπέρα, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν επιτρέπεται κάποια κοπέλα να κάνει τέστ παπ, ενώ δεν έχει ολοκληρώσει όλες τις δόσεις του εμβολίου του τραχήλου. Υπάρχει κίνδυνος αν κάνει την εξέταση, ενώ π.χ. της λείπει η τρίτη του δόση; Ευχαριστώ εκ των προτέρων !!

ΑΠΑΝΤ.: Καλησπέρα. Η εξέταση του τεστ παπ πρέπει να γίνεται μία φορά το χρόνο, εκτός εάν ο γιατρός κρίνει διαφορετικά. Ο εμβολιασμός για τον τράχηλο της μήτρας, δεν σχετίζεται με τη λήψη του τεστ παπ. Μπορείτε να το κάνετε, χωρίς να έχετε ολοκληρώσει και τις 3 δόσεις του εμβολίου.

Ιδανικός χρόνος λήψης τεστ-Παπ

ΕΡΩΤ.: Ποιές μέρες του κύκλου πρέπει να γίνεται το τεστ-Παπ;

ΑΠΑΝΤ.: Το τεστ-Παπ πρέπει να γίνεται ιδανικά κατά τις 7-10 ημέρες που ακολουθούν το τέλος της περιόδου.

Διαδοχικές παλίνδρομες κυήσεις - 3 μήνες μετά την απόξεση δεν ήρθε περίοδος

ΕΡΩΤ.: Γιατρέ μου, καλησπέρα... Σας βρήκα μέσω facebook και ομολογώ ότι κάποιες απαντήσεις σας που διάβασα σε κάποιες ερωτήσεις, που τέθηκαν από άλλες κοπέλες, μου άρεσαν και με ικανοποίησαν.

Ο λόγος που σας γράφω είναι για το πρόβλημα που αντιμετωπίζω. Είμαι 38 ετών. Το 2011 γέννησα με φυσιολογικό τοκετό, χωρίς να έχω κανένα πρόβλημα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το 2012 και το 2013 είχα δύο παλίνδρομες κυήσεις, χωρίς να μάθω την αιτία. Πριν από 3 μήνες έγινε η απόξεση της τελευταίας παλίνδρομης κύησης και από τότε δεν μου έχει έρθει ακόμα περίοδος. Είναι φυσιολογικό; Όλες οι εξετάσεις μου είναι φυσιολογικές, όπως επίσης και όλοι οι υπέρηχοι που έχω κάνει. Μήπως πρόκειται για πρόωρη κλιμακτήριο; Δεν ξέρω τι να υποθέσω, ακόμα και χαπάκια για να έρθει περίοδος έχω πάρει, αλλά τίποτα.

θα ήθελα την γνώμη σας για το θέμα. Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας.

ΑΠΑΝΤ.: Καλησπέρα. Λυπάμαι πολύ για τις απώλειές σας. Όμως, σίγουρα μπορεί να βρεθεί η αιτία και να αντιμετωπισθεί, ώστε στο μέλλον να έχετε μια επιτυχή έκβαση κύησης.

Το ότι δεν έχει έρθει ακόμα περίοδος δεν είναι φυσιολογικό. Χρειάζεται διερεύνηση τόσο από ορμονικής πλευράς, όσο και απεικονιστικός έλεγχος για τη διαπίστωση του προβλήματος. Η περίπτωση της πρόωρης κλιμακτηρίου μπορεί να διαπιστωθεί με ορμονικές εξετάσεις αλλά και από την εικόνα των ωοθηκών στο κολπικό υπερηχογράφημα. Λυπάμαι που δεν μπορώ να σας δώσω πιο συγκεκριμένη απάντηση, αλλά η διάγνωση στην περίπτωσή σας δεν μπορεί να γίνει χωρίς κλινική εξέταση και εργαστηριακό έλεγχο.

Διαπίστωση ωορρηξίας με υπερηχογράφημα

ΕΡΩΤ.: Καλησπέρα. Θα ήθελα να σας κάνω μία ερώτηση για ένα ζήτημα που με απασχολεί. Εδώ και μερικούς μήνες προσπαθώ να μείνω έγκυος χωρίς αποτέλεσμα, παρόλο που έχω συχνή επαφή. ... Έχω δοκιμάσει τεστ ωορρηξίας, τα οποία δεν μου έδειξαν ποτέ θετική, δηλαδή γόνιμη μέρα. Είχαν βγει όλο το μήνα αρνητικά. Μήπως δεν κάνω ωορρηξία και πρέπει να το κοιτάξω παραπέρα? Αν δεν κάνω ωορρηξία, πώς θα το καταλάβω? Ευχαριστώ πολύ.

ΑΠΑΝΤ.: Καλησπέρα σας. Για τη διαπίστωση της ωορρηξίας ένας ασφαλής τρόπος είναι τα υπερηχογραφήματα που γίνονται από το γυναικολόγο, 2 ή 3 σε κάθε κύκλο, με τα οποία διαπιστώνεται ή όχι ωορρηξία στον συγκεκριμένο κύκλο. Είναι μία συνήθης πρακτική σε γυναίκες που προσπαθούν για εγκυμοσύνη και θέλουν να είναι σίγουρες για τις γόνιμές τους μέρες. Σε αυτά τα υπερηχογραφήματα ελέγχονται οι ωοθήκες και μετριέται το κυρίαρχο ωοθυλάκιο, τί μέγεθος έχει και πώς μεγαλώνει. Όταν φτάσει σε μια διάμετρο περίπου 18-20 χιλιοστών, θεωρείται ότι σε λίγες ώρες θα επακολουθήσει η ωορρηξία, η οποία στη συνέχεια μπορεί να ελεγχθεί σε επόμενο υπερηχογράφημα.

Υγρά και συχνοουρία μετά την επαφή

ΕΡΩΤ.: Καλησπέρα σας. ... Μετά την πράξη έχω αρκετά υγρά κατά την διάρκεια της ημέρας και συχνοουρία. Δεν πηγαίνω αμέσως τουαλέτα. Περιμένω 15-30 λεπτά και μετά. Μένω στο κρεβάτι με ανυψωμένα τα πόδια. Κάνω σωστά? Είναι φυσιολογικό να έχω υγρά και συχνοουρία? Σας παρακαλώ, απαντήστε μου, γιατί έχω πολύ άγχος. Σας ευχαριστώ.

ΑΠΑΝΤ.: Καλησπέρα. Είναι φυσιολογικό να έχετε υγρά μετά την επαφή καθώς και συχνοουρία, λόγω του ερεθισμού της ουρήθρας. Αν, όμως, έχετε υγρά και συχνοουρία ακόμα και πολλές ώρες μετά, τότε καλό είναι να κάνετε μία καλλιέργεια κολπικού υγρού και μία γενική ούρων, για να αποκλείσετε το ενδεχόμενο μίας φλεγμονής. Δεν έχει αποδειχθεί ότι η κατάκλιση μετά την επαφή αυξάνει τις πιθανότητες σύλληψης. Όμως, καλά κάνετε και μένετε στο κρεβάτι μετά την επαφή, έτσι ώστε να μη φεύγει το σπέρμα με τη βαρύτητα.

Ενδομητρίωση: Συμπτώματα και θεραπεία

(Άρθρο μου που δημοσιεύθηκε στο EY CLUB Health Blog)

Η ενδομητρίωση είναι μια καλοήθης πάθηση, η οποία ταλαιπωρεί σε σημαντικό βαθμό τον γυναικείο πληθυσμό, λόγω της συχνότητας της εμφάνισής της, των συμπτωμάτων της και της δυσκολίας ως προς τη θεραπεία της.

Τι είναι το ενδομήτριο και τι η ενδομητρίωση;

Για να καταλάβουμε τι ακριβώς είναι η ενδομητρίωση, πρέπει πρώτα να εξηγηθεί τι είναι το ενδομήτριο. Το ενδομήτριο είναι το εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας. Πρόκειται για μια βλεννογόνο μεμβράνη (ιστός) που παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην αρχή της εγκυμοσύνης. Υπό την επίδραση των ορμονών, αρχικά των οιστρογόνων και στη συνέχεια της προγεστερόνης, το ενδομήτριο κάθε μήνα παχαίνει και εμπλουτίζεται, προκειμένου να είναι έτοιμο να δεχτεί την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στα τοιχώματά του, απαραίτητη προϋπόθεση για να αναπτυχθεί το έμβρυο. Αν δεν γονιμοποιηθεί το ωάριο, τότε η λειτουργική στοιβάδα του ενδομητρίου αποβάλλεται μαζί με το αίμα κατά την έμμηνο ρύση, 14 ημέρες μετά την ωορρηξία.

Η ενδομητρίωση είναι μια πάθηση, κατά την οποία ενδομητρικός ιστός, αντί να αναπτυχθεί στο εσωτερικό της μήτρας, αναπτύσσεται έξω από αυτήν, στα όργανα της κοιλιάς και της λεκάνης (έκτοπος ενδομητρικός ιστός).

Συχνότητα εμφάνισης

Πρόκειται για ένα από τα συχνότερα προβλήματα υγείας στις γυναίκες. Ωστόσο, δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς την έκταση που λαμβάνει στο γυναικείο πληθυσμό. Πιστεύεται ότι παρουσιάζεται στο 5-15% των προεμμηνοπαυσιακών γυναικών, δηλ. των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία, με συχνότητα άνω του 50% σε γυναίκες που πάσχουν από χρόνιο πυελικό άλγος και 20-50% στις υπογόνιμες γυναίκες. Εκδηλώνεται δε συχνότερα στις ηλικίες των 30 ως 40 ετών.

Σε ποια σημεία του σώματος εμφανίζεται συχνότερα

Η ενδομητρίωση εμφανίζεται συχνότερα: 1. Στο περιτόναιο (μεμβράνη που περικλείει τα όργανα της κοιλιακής κοιλότητας), όπου προκαλεί έντονο πόνο, 2. Στις ωοθήκες (ενδομητρίωμα), σχηματίζοντας «σοκολατοειδείς» κύστεις, 3. Στις σάλπιγγες, 4. Στους συνδέσμους που συγκρατούν τη μήτρα στη θέση της, 5. Στην εξωτερική επιφάνεια της μήτρας και 6. Στην εσωτερική επιφάνεια της πυελικής κοιλότητας (λεκάνης). Ωστόσο, είναι δυνατό να αναπτυχθεί ενδομητρίωση και στον κόλπο, στον τράχηλο της μήτρας, στο αιδοίο, στο έντερο και σπανιότερα σε άλλα μέρη του σώματος, όπως στους πνεύμονες, στον εγκέφαλο και στο δέρμα.

Σταδιοποίηση της ενδομητρίωσης

Ανάλογα με την έκταση των εστιών της ενδομητρίωσης προσδιορίζεται και ο βαθμός της βαρύτητάς της από το 1 ως το 4. Στο στάδιο 1 της ενδομητρίωσης υπάρχουν σχετικά λίγες εστίες, ενώ στο στάδιο 4 υπάρχουν εκτεταμένες εστίες και σοβαρές συμφύσεις.

Τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης

Τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης ποικίλλουν. Ορισμένες γυναίκες, μάλιστα, μπορεί να έχουν ελάχιστα ή και καθόλου συμπτώματα. Τα πιο συνήθη συμπτώματα είναι τα εξής:

1. Χρόνιο Πυελικό Άλγος (πόνος στην περιοχή της λεκάνης): εμφανίζεται περιοδικά, ακριβώς πριν ή ταυτόχρονα με την εμμηνορυσία και εντοπίζεται ετερόπλευρα ή αμφοτερόπλευρα στα κάτω τεταρτημόρια της κοιλιακής χώρας. Με την εξέλιξη της πάθησης, αυξάνεται ο πόνος, ειδικά την εβδομάδα πριν από την έμμηνο ρύση, ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις ο πόνος επιμένει καθ’ όλη τη διάρκεια του μήνα. Ωστόσο, η έκταση της πάθησης δεν σχετίζεται με την ένταση του πόνου, συμβαίνει δηλαδή γυναίκες με έντονο πόνο να έχουν μικρές εστίες ενδομητρίωσης ή γυναίκες χωρίς καθόλου πόνο να έχουν εκτεταμένες εστίες ενδομητρίωσης.

2. Υπογονιμότητα: οι ουλές και οι συμφύσεις που προκαλεί η ενδομητρίωση διαταράσσουν την αρχιτεκτονική δομή της λεκάνης και επηρεάζουν τη μεταφορά των ωαρίων από τις ωοθήκες προς τις σάλπιγγες. Επίσης, λόγω της ενδομητρίωσης, το περιτοναϊκό υγρό αναστέλλει τη λειτουργία του σπέρματος, κάτι που συμβαίνει στο 30-40% των γυναικών με ενδομητρίωση. Πολλές υπογόνιμες γυναίκες έχουν ενδομητρίωση, χωρίς να είναι αντιληπτό κανένα σύμπτωμα. Πρακτικά, 1 στις 3 γυναίκες με πρόβλημα ως προς τη γονιμότητά τους έχουν ενδομητρίωση.

3. Δυσπαρεύνια (από το δυσ- και το πάρευνος=αυτός που ξαπλώνει στο ίδιο κρεβάτι [ευνή]): είναι η παθολογική κατάσταση, κατά την οποία η σεξουαλική επαφή είναι επώδυνη. Ο πόνος παρουσιάζεται κατά τη διάρκεια ή μετά την επαφή και συμβαίνει μόνο στις σοβαρές περιπτώσεις της νόσου. Επίσης, η ενδομητρίωση σχετίζεται με τον πόνο σε συγκεκριμένες στάσεις κατά την σεξουαλική επαφή.

4. Ενόχληση του ορθού και τεινεσμός, δηλαδή το αίσθημα του να θέλει κάποιος επιτακτικά να πάει στην τουαλέτα, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

5. Ανώμαλη αιμορραγία της μήτρας (μητρορραγία).

Επίσης, αναφέρονται παρατεταμένη έμμηνος ρύση, κόπωση, ναυτία, δυσουρία, εντερορραγία και γαστρεντερικά προβλήματα, όπως διάρροια, δυσκοιλιότητα και φούσκωμα. Σπανιότατα, αναφέρονται έντονος πόνος στο στήθος και δυσκολία στην αναπνοή ή και αιμόπτυση λόγω ενδομητρίωσης του πνεύμονα.

Τι προβλήματα προκαλεί η ενδομητρίωση

Η ενδομητρίωση είναι καλοήθης πάθηση. Παρόλα αυτά, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα. Τα ενδομητρικά κύτταρα που αναπτύσσονται έξω από τη μήτρα έχουν την ίδια συμπεριφορά με αυτά που βρίσκονται κανονικά μέσα στη μήτρα. Αυτό σημαίνει ότι κάθε μήνα, υπό την επίδραση των ορμονών, αρχικά παχαίνουν και στη συνέχεια αιμορραγούν, πλην όμως δεν έχουν τρόπο να εγκαταλείψουν το σώμα. Αυτό δημιουργεί φλεγμονή, ερεθισμό, ουλές και συμφύσεις (μεμβράνες που συγκολλούν τα όργανα μεταξύ τους). Κάθε φορά που εστίες ενδομητρικών κυττάρων αιμορραγούν, τα ενδομητρικά κύτταρα εξαπλώνονται και έτσι οι εστίες πολλαπλασιάζονται (προοδευτική φύση της ασθένειας). Καθώς ο ενδομητρικός ιστός αυξάνεται, μπορεί να επεκταθεί επάνω ή μέσα στις ωοθήκες και να μπλοκάρει τις σάλπιγγες. Το παγιδευμένο στις ωοθήκες αίμα μπορεί να σχηματίσει κύστεις (σοκολατοειδείς), οι οποίες λόγω της θέσης τους μπορεί να εμποδίζουν τη σύλληψη.

Πώς διαγιγνώσκεται η ενδομητρίωση

Ενδείξεις για την ύπαρξη ενδομητρίωσης μπορεί να προκύψουν από τη λήψη αναλυτικού ιστορικού της γυναίκας, τη γυναικολογική εξέταση, την κολποσκόπηση, το διακολπικό ή διορθικό υπερηχογράφημα, την υστεροσαλπιγγογραφία, την αιματολογική εξέταση του καρκινικού αντιγόνου CA 125 και άλλες εξετάσεις. Με βεβαιότητα, όμως, η ενδομητρίωση διαγιγνώσκεται με λαπαροσκόπηση, κατά την οποία ο γυναικολόγος ελέγχει για την ύπαρξη ενδομητρικού ιστού στις σάλπιγγες, στις ωοθήκες, έξω από τη μήτρα και σε άλλα πιθανά σημεία και διαπιστώνει τη θέση και την έκταση των ενδομητριωτικών εστιών.

Πώς θεραπεύεται η ενδομητρίωση

Η ενδομητρίωση δεν μπορεί να θεραπευτεί πλήρως. Μπορούν όμως να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματά της, και ειδικότερα ο πόνος και η υπογονιμότητα. Η θεραπεία είναι φαρμακευτική, χειρουργική ή συνδυασμός και των δύο. Το είδος της θεραπείας εξαρτάται τόσο από το στάδιο της νόσου, όσο και από σειρά άλλων παραγόντων, όπως η ηλικία της ασθενούς, η επιθυμία για εγκυμοσύνη κ.ά.

Η φαρμακευτική αντιμετώπιση αποσκοπεί στη μείωση της παραγωγής ωοθηκικής οιστραδιόλης, οπότε επιβραδύνεται η ανάπτυξη ενδομητρικού ιστού, ο οποίος, με τη μειωμένη ορμονική δραστηριότητα, ατροφεί. Συνίσταται σε ορμονική θεραπεία με αντισυλληπτικά δισκία, νταναζόλη, προγεσταγόνα, αγωνιστές του εκλυτικού παράγοντα των γοναδοτροπινών, γκεστρινόνη και μιφεπριστόνη, καθώς και αντικαταθλιπτικά σε χαμηλές δόσεις, ως συμπληρωματική θεραπεία προς όλα τα παραπάνω.

Η χειρουργική θεραπεία στοχεύει στην εξαίρεση ή καυτηρίαση όλων των ορατών ενδομητριωτικών εστιών, στη λύση των συμφύσεων και στην αποκατάσταση φυσιολογικών ανατομικών σχέσεων.

Υπάρχουν σαφή δεδομένα που δείχνουν ότι ο συνδυασμός χειρουργικής και φαρμακευτικής θεραπείας έχει την καλύτερη μακροπρόθεσμη βελτίωση των συμπτωμάτων.

Χριστίνα Π. Βάντζου

Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος

www.facebook.com/Christina.Vantzou.Gynecologist