Φυλλικό οξύ (folic acid): πότε πρέπει να λαμβάνεται και με ποια δοσολογία

Δεδομένου ότι υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον μεταξύ των γυναικών που προσπαθούν να τεκνοποιήσουν για το ζήτημα του φυλλικού οξέος και κυρίως της δοσολογίας του, θα ήθελα να παραθέσω μερικά σημαντικά στοιχεία, προς αποσαφήνιση του θέματος:

Η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (Food and Drug Administration, FDA) υπολογίζει ότι καθημερινά λαμβάνουμε 200 μg φυλλικού οξέος από τις τροφές, ενώ η συνιστώμενη δοσολογία είναι 400 μg για τους ενήλικες και 600 μg για τις έγκυες. Δηλαδή η έγκυος γυναίκα χρειάζεται να παίρνει 400 μg επιπλέον φυλλικού οξέος από  συμπληρώματα. Στην αγορά κυκλοφορούν σκευάσματα που περιέχουν αυτή ακριβώς την ποσότητα ανά χάπι. Επίσης κυκλοφορούν και άλλα με δοσολογία 5 mg ανά χάπι. Εδώ πρέπει να διευκρινήσουμε τη διαφορά μεταξύ του  mg με το μg. Το mg (χιλιοστογραμμάριο) είναι το ένα χιλιοστό του γραμμαρίου, ενώ το μg (μικρογραμμάριο) είναι το ένα εκατομμυριοστό του γραμμαρίου. Δηλαδή 1 mg είναι 1.000 μg. Άρα, το χαπάκι που προανέφερα των 5 mg περιέχει 5.000 μg.

Μελέτες  έχουν δείξει τα ευεργετικά οφέλη της λήψης συμπληρώματος φυλλικού οξέος πριν τη σύλληψη και κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης  στη μείωση των δυσπλασιών νωτιαίου σωλήνα (π.χ. δισχιδής ράχη). Σε γυναίκες που έχουν ήδη ένα παιδί με ένα τέτοιο πρόβλημα, η λήψη καθημερινά 4 mg φυλλικού οξέος πριν τη σύλληψη και κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης, μειώνει τις πιθανότητες γέννησης παιδιού με βλάβη στο νωτιαίο σωλήνα κατά 70%. Σε γυναίκες χωρίς προηγούμενο ιστορικό, η λήψη 400 μg φυλλικού από συμπληρώματα μειώνει τις πιθανότητες γέννησης παιδιού με βλάβη στο νωτιαίο σωλήνα κατά 50%. Τα ευεργετικά οφέλη του φυλλικού οξέος φαίνεται να υπάρχουν με τη λήψη του πριν τη σύλληψη και κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης. Επειδή, όμως, η πλειοψηφία των κυήσεων είναι απρογραμμάτιστες, η Δημόσια υπηρεσία υγείας διαφόρων χωρών προτείνει την καθημερινή λήψη 400 μg από όλες τις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία.

Συμπερασματικά, το φυλλικό οξύ πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά από τις γυναίκες που πρόκειται στο άμεσο μέλλον να τεκνοποιήσουν. Η ελάχιστη δοσολογία είναι 400 μg (0,4 mg), αλλά για γυναίκες με ιστορικό κύησης με δυσπλασία νωτιαίου σωλήνα είναι 4 mg. Το συχνότερα χρησιμοποιούμενο σκεύασμα με δόση 5 mg καλύπτει όλες τις περιπτώσεις, ενώ δεν έχει αποδειχθεί ότι η μεγαλύτερη δοσολογία (σε σχέση με την απαιτούμενη) προκαλεί κάποιο πρόβλημα στη μαμά ή το μωρό, εκτός από την πιθανότητα να αποκρυβούν τα αιματολογικά συμπτώματα της τυχόν ανεπάρκειας της βιταμίνης Β12 (μορφή αναιμίας). Η σπάνια αυτή περίπτωση αποκλείεται με την πραγματοποίηση αιματολογικής εξέτασης για τη βιταμίνη Β12 πριν την έναρξη λήψης του φυλλικού οξέος. Φυσικά την τελική επιλογή του σκευάσματος την κάνει ο γιατρός σας.

Τέλος, τίθεται συχνά το ερώτημα αν η λήψη του φυλλικού οξέως βοηθάει τη σύλληψη. Η παρεξήγηση αυτή προκύπτει από τη σύσταση – που προανέφερα – να λαμβάνεται το φυλλικό οξύ ήδη πριν από τη σύλληψη. Ο λόγος, όμως, δεν σχετίζεται με την αύξηση της πιθανότητας σύλληψης ή τουλάχιστον δεν έχει αποδειχθεί κάτι τέτοιο. Η λήψη του πριν από τη σύλληψη είναι απαραίτητη, γιατί σύμφωνα με μελέτες μόνο έτσι αναπτύσσει πλήρως την ευεργετική δράση του, που θα ωφελήσει μελλοντικά το έμβρυο, όταν αυτό συλληφθεί.

Χριστίνα Π. Βάντζου