Οκτώβριος: Μήνας Πρόληψης και Ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού

Ο Οκτώβριος έχει καθιερωθεί διεθνώς ως Μήνας Πρόληψης και Ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού (Breast Cancer Awareness Month). Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι να αποτελέσει την αφορμή, προκειμένου περισσότερες γυναίκες να ευαισθητοποιηθούν στο ζήτημα αυτό, να αναζητήσουν σχετική ενημέρωση και να συνειδητοποιήσουν την αξία και την αναγκαιότητα της πρόληψης.

Στατιστικά δεδομένα

Σύμφωνα με τη Διεθνή Έκθεση Globocan 2008 της International Agency for Research on Cancer υπό τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας-WHO, ο καρκίνος του μαστού αποτελεί μακράν την πιο διαδεδομένη μορφή καρκίνου μεταξύ των γυναικών, με περίπου 1.384.000 νέα κρούσματα παγκοσμίως, διαγνωσθέντα το έτος 2008, δηλαδή 23% όλων των καρκίνων στις γυναίκες και 10,9% επί του συνόλου, με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά στις ανεπτυγμένες περιοχές του πλανήτη, ενώ στην Ελλάδα διαγιγνώσκονται περίπου 4.500 γυναίκες με καρκίνο του μαστού κάθε χρόνο. Μία στις οχτώ γυναίκες θα νοσήσει κατά τη διάρκεια της ζωής της από την ασθένεια αυτή, ενώ μόλις το 30% από τις γυναίκες αυτές έχει ιστορικό κληρονομικότητας στην οικογένειά τους.

Η ιδιαιτερότητα της Ελλάδας

Ένα συγκλονιστικό στατιστικό δεδομένο είναι ότι, ενώ στην Ευρώπη το 60% των κρουσμάτων καρκίνου του μαστού διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο, το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα μόλις και μετά βίας αγγίζει το 5%. Αυτό που προκύπτει ως συμπέρασμα από τα στοιχεία αυτά είναι ότι στη χώρα μας, δυστυχώς, υπάρχει τεράστια έλλειψη ενημέρωσης των γυναικών σχετικά με τα μέτρα πρόληψης κατά του καρκίνου του μαστού για την έγκαιρη διάγνωσή του.

Πρόσφατα η πρωτοβουλία της γνωστής ηθοποιού Angelina Jolie να προβεί σε μαστεκτομή λόγω της αυξημένης πιθανότητας να νοσήσει από καρκίνο του μαστού βάσει κληρονομικών κριτηρίων ευαισθητοποίησε το παγκόσμιο κοινό, ιδίως το γυναικείο, να αναζητήσει περισσότερη ενημέρωση για το ζήτημα, ιδιαίτερα δε όσον αφορά τους τρόπους πρόληψης του καρκίνου αυτού.

Φυλλικό οξύ (folic acid): πότε πρέπει να λαμβάνεται και με ποια δοσολογία

Δεδομένου ότι υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον μεταξύ των γυναικών που προσπαθούν να τεκνοποιήσουν για το ζήτημα του φυλλικού οξέος και κυρίως της δοσολογίας του, θα ήθελα να παραθέσω μερικά σημαντικά στοιχεία, προς αποσαφήνιση του θέματος:

Η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (Food and Drug Administration, FDA) υπολογίζει ότι καθημερινά λαμβάνουμε 200 μg φυλλικού οξέος από τις τροφές, ενώ η συνιστώμενη δοσολογία είναι 400 μg για τους ενήλικες και 600 μg για τις έγκυες. Δηλαδή η έγκυος γυναίκα χρειάζεται να παίρνει 400 μg επιπλέον φυλλικού οξέος από  συμπληρώματα. Στην αγορά κυκλοφορούν σκευάσματα που περιέχουν αυτή ακριβώς την ποσότητα ανά χάπι. Επίσης κυκλοφορούν και άλλα με δοσολογία 5 mg ανά χάπι. Εδώ πρέπει να διευκρινήσουμε τη διαφορά μεταξύ του  mg με το μg. Το mg (χιλιοστογραμμάριο) είναι το ένα χιλιοστό του γραμμαρίου, ενώ το μg (μικρογραμμάριο) είναι το ένα εκατομμυριοστό του γραμμαρίου. Δηλαδή 1 mg είναι 1.000 μg. Άρα, το χαπάκι που προανέφερα των 5 mg περιέχει 5.000 μg.

Μελέτες  έχουν δείξει τα ευεργετικά οφέλη της λήψης συμπληρώματος φυλλικού οξέος πριν τη σύλληψη και κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης  στη μείωση των δυσπλασιών νωτιαίου σωλήνα (π.χ. δισχιδής ράχη). Σε γυναίκες που έχουν ήδη ένα παιδί με ένα τέτοιο πρόβλημα, η λήψη καθημερινά 4 mg φυλλικού οξέος πριν τη σύλληψη και κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης, μειώνει τις πιθανότητες γέννησης παιδιού με βλάβη στο νωτιαίο σωλήνα κατά 70%. Σε γυναίκες χωρίς προηγούμενο ιστορικό, η λήψη 400 μg φυλλικού από συμπληρώματα μειώνει τις πιθανότητες γέννησης παιδιού με βλάβη στο νωτιαίο σωλήνα κατά 50%. Τα ευεργετικά οφέλη του φυλλικού οξέος φαίνεται να υπάρχουν με τη λήψη του πριν τη σύλληψη και κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης. Επειδή, όμως, η πλειοψηφία των κυήσεων είναι απρογραμμάτιστες, η Δημόσια υπηρεσία υγείας διαφόρων χωρών προτείνει την καθημερινή λήψη 400 μg από όλες τις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία.

Συμπερασματικά, το φυλλικό οξύ πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά από τις γυναίκες που πρόκειται στο άμεσο μέλλον να τεκνοποιήσουν. Η ελάχιστη δοσολογία είναι 400 μg (0,4 mg), αλλά για γυναίκες με ιστορικό κύησης με δυσπλασία νωτιαίου σωλήνα είναι 4 mg. Το συχνότερα χρησιμοποιούμενο σκεύασμα με δόση 5 mg καλύπτει όλες τις περιπτώσεις, ενώ δεν έχει αποδειχθεί ότι η μεγαλύτερη δοσολογία (σε σχέση με την απαιτούμενη) προκαλεί κάποιο πρόβλημα στη μαμά ή το μωρό, εκτός από την πιθανότητα να αποκρυβούν τα αιματολογικά συμπτώματα της τυχόν ανεπάρκειας της βιταμίνης Β12 (μορφή αναιμίας). Η σπάνια αυτή περίπτωση αποκλείεται με την πραγματοποίηση αιματολογικής εξέτασης για τη βιταμίνη Β12 πριν την έναρξη λήψης του φυλλικού οξέος. Φυσικά την τελική επιλογή του σκευάσματος την κάνει ο γιατρός σας.

Τέλος, τίθεται συχνά το ερώτημα αν η λήψη του φυλλικού οξέως βοηθάει τη σύλληψη. Η παρεξήγηση αυτή προκύπτει από τη σύσταση – που προανέφερα – να λαμβάνεται το φυλλικό οξύ ήδη πριν από τη σύλληψη. Ο λόγος, όμως, δεν σχετίζεται με την αύξηση της πιθανότητας σύλληψης ή τουλάχιστον δεν έχει αποδειχθεί κάτι τέτοιο. Η λήψη του πριν από τη σύλληψη είναι απαραίτητη, γιατί σύμφωνα με μελέτες μόνο έτσι αναπτύσσει πλήρως την ευεργετική δράση του, που θα ωφελήσει μελλοντικά το έμβρυο, όταν αυτό συλληφθεί.

Χριστίνα Π. Βάντζου

Πρόσφατα ερωτήματα

Η Β-ΧΟΡΙΑΚΗ ΔΕΝ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΑ

ΕΡΩΤ.: Καλησπέρα. ... είμαι έγκυος στην 6η εβδομάδα. ... Στις εξετάσεις της χοριακής β η τιμή δεν αυξάνεται κανονικά, αφού είχε και μια μικρή μείωση... Χθες έκανα υπέρηχο. Το έμβρυο φαίνεται να εξελίσσεται ομαλά και ακούσαμε καρδιακή λειτουργία. Όμως, ο γιατρός μου είπε ότι ο υπέρηχος και η χοριακή δεν συμβαδίζουν και υπάρχει πιθανότητα να μην εξελιχθεί ομαλά η εγκυμοσύνη. θα εκτιμούσα ιδιαιτέρως και την δική σας άποψη. Ευχαριστώ εκ των προτέρων.

ΑΠΑΝΤ.: Μερικές φορές η χοριακή δεν ανεβαίνει σύμφωνα με τους κανόνες. Θα σας πρότεινα να πάρετε προγεστερόνη για ενίσχυση της κύησης και να σταματήσετε να παρακολουθείτε την χοριακή. Καλό θα είναι, επίσης, να παρακολουθείτε συχνά την κύηση.

---------------------------

ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΝΑ ΕΙΜΑΙ ΕΓΚΥΟΣ;

ΕΡΩΤ.: Καλησπέρα κα Χριστίνα. Θα ήθελα να σας ρωτήσω ένα θέμα που με απασχολεί πολύ έντονα. Γενικώς, ποτέ δεν είχα σταθερό κύκλο. Έχω σχέση με κάποιον εδώ και λίγο καιρό ... Τις τελευταίες ημέρες έχω ναυτίες, πονοκέφαλο και αδυναμία και  - το κυριότερο -  αυτή την στιγμή που σας γράφω βρίσκομαι στην 6η μέρα, όπου αντί για περίοδο έχω καφέ υγρά. ... Δεν ξέρω πότε να κάνω ένα τεστ εγκυμοσύνης, γιατί έχω ξανακάνει, βγήκε αρνητικό και απογοητεύτηκα, οπότε δεν θέλω να το ξαναπεράσω. Υπάρχει περίπτωση να είμαι έγκυος? Σας Ευχαριστώ.

ΑΠΑΝΤ.: Αγαπητή φίλη, από τη στιγμή που έχετε περίοδο, η οποία, όμως, δεν είναι κανονική, καλό θα ήταν να κάνετε μια εξέταση β χοριακή αίματος.

---------------------------

ΠΩΣ ΑΦΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΙΝΟΜΥΩΜΑΤΑ;

ΕΡΩΤ.: Γεια σας, θα ήθελα την άποψή σας: έχω ινομυώματα, τα οποία τα τελευταία χρόνια μου έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα. Μάλλον είναι υπεύθυνα και για το γεγονός ότι δεν μπορώ να συλλάβω εδώ και χρόνια που προσπαθώ. Έχω μεγάλη αιμορραγία στις πρώτες μέρες της περιόδου, που συνεχίζεται μετά με πήγματα και συνεχή ροή αίματος όλο το μήνα μέχρι τον επόμενο κύκλο. ... Μου είπαν για λαπαροσκοπική μέθοδο αφαίρεσης και για απόξεση. Τι προτείνετε εσείς? Ευχαριστώ πολύ.

ΑΠΑΝΤ.: Η γνώμη μου είναι ότι από τη στιγμή που προσπαθείτε για εγκυμοσύνη καλό θα ήταν να αφαιρεθεί από τη μήτρα ο,τιδήποτε παθολογικό και, συνεπώς, και τα ινομυώματα. Σίγουρα, η λαπαροσκοπική μέθοδος, εφόσον ενδείκνυται στην περίπτωσή σας, είναι η καλύτερη και μαζί σωστό θα ήταν να κάνετε και μία υστεροσκόπηση για έλεγχο της κοιλότητας της μήτρας.

---------------------------

ΑΙΜΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΦΗ

ΕΡΩΤ.: Καλησπέρα. Παρατήρησα πρόσφατα ότι μετά την επαφή είχα λίγο αίμα. Έκανα κολπικό υπέρηχο και τεστ Παπ και βγήκαν καθαρά. Επίσης, έκανα κολπικές εξετάσεις για τα πάντα και βγήκαν κι αυτά καθαρά. Επειδή προβληματίζομαι, θα μπορούσατε να μου πείτε κάποια πιθανή αιτία ή τι μπορώ να κάνω για να το ψάξω περισσότερο?

ΑΠΑΝΤ.: Το αίμα μετά από επαφή μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως προβλήματα από τον τράχηλο (π.χ. πολύποδας), φλεγμονές κ.ά., τα οποία φαίνεται ότι είναι όλα καθαρά στις εξετάσεις σας. Θα πρότεινα να ξανακάνατε τεστ Παπ και υπερηχογράφημα κάπου που εμπιστεύεστε και σίγουρα να σας δει γυναικολόγος.

Ερώτημα σχετικά με λεμφαδένες στη βουβωνική χώρα

Ερώτημα που μου τέθηκε μέσω του vita.gr:

ΕΡΩΤ.: Καλησπέρα σας. Είμαι 23 ετών και έχω πολυκυστικές ωοθήκες. Εντόπισα διογκωμένους λεμφαδένες στη βουβωνική χώρα και μετά τις εξετάσεις που μου συνέστησε ο παθολόγος (αίματος, ούρων, υπερηχογράφημα ήπατος - χοληφόρων - παγκρέατος - σπληνός και μαλακών μορίων βουβωνικής χώρας), θέλει να κάνω βιοψία. Υπάρχει κάποια άλλη εξέταση που μπορώ να κάνω ώστε να διευκρινιστεί από που προέρχονται και να αποφύγω την βιοψία;

ΑΠΑΝΤ.: Καλησπέρα. Για να ανακαλύψετε τι προκαλεί τη διόγκωση των λεμφαδένων στη βουβωνική χώρα, εκτός από τις εργαστηριακές εξετάσεις στις οποίες υποβληθήκατε, χρειάζεται να γίνει μια γυναικολογική εξέταση τόσο των εξωτερικών, όσο και των εσωτερικών οργάνων. Φυσικά, θα πρέπει να γίνει και μια λεπτομερής κλινική εξέταση των λεμφαδένων και στο υπόλοιπο σώμα σας. Αν δεν προκύψει κάτι από όλα αυτά, νομίζω ότι θα πρέπει να γίνει μια βιοψία των λεμφαδένων αυτών. Είναι μια εξέταση απλή και θα σας δώσει άμεση απάντηση. Όσον αφορά στο θέμα των πολυκυστικών ωοθηκών, αυτό θεωρώ ότι δεν επηρεάζει την διόγκωση των βουβωνικών λεμφαδένων.

Χριστίνα Π. Βάντζου

Μαιευτήρας Γυναικολόγος

Συνεργασία με ιστοσελίδα περιοδικού Vita

Αγαπητές φίλες, σας ενημερώνω ότι ξεκίνησα συνεργασία με την ιστοσελίδα του περιοδικού Vita, και συγκεκριμένα με τη στήλη "Ρωτήστε τον ειδικό", όπου θα απαντώ σε ερωτήματα για γυναικολογικά/μαιευτικά ζητήματα. Η διεύθυνση της ιστοσελίδας του περιοδικού είναι www.vita.gr.

Εάν επιθυμείτε, μπορείτε να υποβάλλετε τις ερωτήσεις σας με την ένδειξη: "Υπ' όψιν κας. Χριστίνας Βάντζου, Μαιευτήρα-Γυναικολόγου".

Φυσικά, παραμένουν οι δυνατότητες για υποβολή ερωτήσεων και αποριών για κάθε ζήτημα που σας απασχολεί είτε μέσω της παρούσας ιστοσελίδας είτε στο forum του parents.gr.