Η διατροφή της γυναίκας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι πολύ
σημαντική, γιατί επηρεάζει άμεσα την υγεία του μωρού. Χρειάζεται λοιπόν
ιδιαίτερη προσοχή στη δίαιτα που θα ακολουθήσει η έγκυος, ενώ υπάρχουν
ορισμένες τροφές, τις οποίες οι έγκυες πρέπει να αποφεύγουν εντελώς, διότι
μπορεί να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση ή να βλάψουν το έμβρυο. Ειδικότερα
πρέπει να αποφεύγονται:
α) Ωμό ή μισοψημένο κρέας. Το κρέας και τα πουλερικά πρέπει να μαγειρεύονται
τόσο, ώστε να μην υπάρχει ίχνος από αίμα ή έστω ροζ χρώμα. Ιδιαίτερη προσοχή
συνιστάται στα λουκάνικα και στον κιμά. Επίσης, είναι καλύτερα να αποφεύγονται
τα κρύα κρέατα, όπως το σαλάμι, το chorizo και το ζαμπόν Πάρμας, καθώς και τα καπνιστά
ψάρια, γιατί μπορεί να περιέχουν βακτήρια που προκαλούν λιστερίωση. Τα κρύα
κρέατα από delicatessen θα πρέπει πριν την κατανάλωση να θερμαίνονται σε υψηλή θερμοκρασία.
β) Μη παστεριωμένο γάλα ή τυρί που προέρχεται από αυτό. Στα τυριά πρέπει να
ελέγχεται στα συστατικά τους, αν περιέχουν παστεριωμένο ή όχι γάλα.
γ) Μαλακά τυριά όπως ροκφόρ, γκοργκονζόλα, blue cheese, μπρι και καμαμπέρ, διότι φτιάχνονται με μούχλα
και μπορεί να περιέχουν βακτήρια που προκαλούν λιστερίωση, η οποία μπορεί να
οδηγήσει σε αποβολή ή σε σοβαρή ασθένεια του νεογέννητου.
δ) Ωμά ή μισοβρασμένα αυγά, γιατί ελλοχεύει ο κίνδυνος της σαλμονέλλας. Το
ίδιο ισχύει για τη σπιτική μαγιονέζα, σπιτικές σάλτσες και dressings (Hollandaise, Ceasar’s κλπ.) ή παγωτά που περιέχουν τέτοια αυγά ή για το
σπιτικό έγκνογκ. Συνήθως, τα αντίστοιχα προϊόντα του εμπορίου είναι ασφαλή,
γιατί παρασκευάζονται με παστεριωμένα αυγά. Ως γενικός κανόνας, τα αυγά πρέπει να
μαγειρεύονται, εωσότου το ασπράδι και ο κρόκος να είναι σφιχτά και συμπαγή.
ε) Το συκώτι και όλα τα υποπροϊόντα του, καθώς μπορεί να περιέχουν
υπερβολική ποσότητα βιταμίνης Α, που μπορεί να βλάψει το μωρό.
στ) Συμπληρώματα με βιταμίνη Α.
ζ) Όλων των ειδών τα πατέ, ακόμη και τα πατέ λαχανικών, γιατί μπορεί να
περιέχουν λιστέρια.
η) Τροφές, στις οποίες έχει αλλεργία η μητέρα, ο πατέρας ή τα άλλα παιδιά
του ζευγαριού.
θ) Άπλυτα φρούτα, λαχανικά και σαλάτες. Όλα τα παραπάνω πρέπει να πλένονται
σχολαστικά, για να αποφευχθεί ο κίνδυνος της τοξοπλάσμωσης. Η τοξοπλάσμωση
μπορεί να έχει μολύνει το έδαφος, όπου αυτά αναπτύσσονται.
ι) Ωμά οστρακοειδή, γιατί μπορεί να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση.
ια) Ψάρια που αλιεύθηκαν σε λίμνες και ποτάμια μολυσμένα με βιομηχανικά
απόβλητα.
ιβ) Ο τόννος και άλλα λιπαρά ψάρια πρέπει να περιοριστούν, ενώ τα μεγάλα
ψάρια, όπως ξιφίας και καρχαρίας, απαγορεύονται λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης
υδραργύρου που εμφανίζουν, ο οποίος μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του
εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος του εμβρύου. Πολλά ψάρια που
χρησιμοποιούνται στο sushi είναι επίσης επιβαρυμένα με μόλυβδο.
ιγ) Το αλκοόλ πρέπει να αποφεύγεται από τις εγκύους ή από τις γυναίκες που
προσπαθούν να μείνουν έγκυες, δεδομένου ότι καμία ποσότητα δεν θεωρείται
ασφαλής. Η υπερβολική έκθεση στο αλκοόλ μπορεί να βλάψει σοβαρά την ανάπτυξη
του εμβρύου και οι συνέπειες είναι μόνιμες.
ιδ) Η πρόσληψη καφεΐνης πρέπει να περιοριστεί σε 200 mg τη μέρα, διότι η μεγάλη
ποσότητα καφεΐνης μπορεί να προκαλέσει μειωμένο βάρος γέννησης του μωρού ή
ακόμη και αποβολή. Χρειάζεται προσοχή στο γεγονός ότι η καφεΐνη δεν βρίσκεται
μόνο στον καφέ, αλλά και στο τσάι, ενώ προστίθεται και σε αναψυκτικά ή
ενεργειακά ροφήματα.
ιε) Το τσάι από βότανα (guarana και άλλα) δεν περιέχει καφεΐνη, ωστόσο πρέπει να
αποφεύγεται, καθώς δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες για την επίδραση των ουσιών
αυτών στην εγκυμοσύνη. Το ίδιο ισχύει για τα συμπληρώματα από βότανα.
ιστ) Το νερό που πίνει η έγκυος θα πρέπει να ελεγχθεί στην περίπτωση που το
σπίτι είναι παλιό και οι σωληνώσεις είναι φτιαγμένες από μόλυβδο. Ο μόλυβδος
συνδέεται με καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου, χαμηλό βάρος γέννησης και
πιθανότητα πρόωρου τοκετού.
Τέλος, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η έγκυος δεν χρειάζεται «να τρώει για
δύο», όπως συχνά λέγεται. Αντιθέτως, η υπερβολική αύξηση βάρους κατά την
εγκυμοσύνη συνεπάγεται κινδύνους για την υγεία της μητέρας και του παιδιού. Η
συνιστώμενη ημερήσια θερμιδική πρόσληψη εξαρτάται από τον ΒΜΙ (Δείκτη Μάζας
Σώματος) της εγκύου κατά την έναρξη της εγκυμοσύνης, δηλ. οι κανονικού βάρους
έγκυες χρειάζονται περισσότερες θερμίδες, ενώ οι υπέρβαρες λιγότερες. Ως γενική
κατεύθυνση, οι τροφές που είναι πλούσιες σε λιπαρά και υδατάνθρακες, όπως γλυκά,
ζυμαρικά, ψωμί κλπ., πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο, ώστε να αποφευχθεί η υπερβολική
αύξηση βάρους.
Χριστίνα Π. Βάντζου
Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος
www.facebook.com/Christina.Vantzou.Gynecologist
