Κάπνισμα και εγκυμοσύνη

Ένα από τα πρώτα ζητήματα που απασχολεί πολλές έγκυες στο ξεκίνημα της εγκυμοσύνης τους είναι η αναγκαιότητα διακοπής του καπνίσματος, και ευλόγως, αφού, όπως θα δούμε παρακάτω, πρόκειται για μία συνήθεια που μπορεί να προκαλέσει σειρά δυσάρεστων επιπλοκών.

Το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για: αυτόματη αποβολή, περιγεννητική θνησιμότητα, πρόδρομο πλακούντα, αποκόλληση του πλακούντα, υπολειπόμενη ενδομήτρια ανάπτυξη, πρόωρο τοκετό, πρόωρη ρήξη υμένων και χαμηλό βάρος γέννησης.

Τα νεογνά που γεννιούνται από μητέρες καπνίστριες ζυγίζουν κατά μέσο όρο 200 gr λιγότερο από εκείνα που γεννιούνται από μη καπνίστριες. Επίσης, το κάπνισμα έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για το Σύνδρομο Αιφνίδιου Θανάτου Βρεφών (Sudden Infant Death Syndrome - SIDS), καθώς και με το παιδικό άσθμα.

Η διακοπή του καπνίσματος που γίνεται μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης μπορεί να μειώσει ουσιωδώς τους περισσότερους από τους κινδύνους που σχετίζονται με αυτό.

Ακόμη, όμως, και η έκθεση σε παθητικό κάπνισμα συνδέεται με μια μικρή κατά μέσο όρο μείωση του βάρους γέννησης (50 gr), αλλά και με αυξημένο κίνδυνο για το Σύνδρομο Αιφνίδιου Θανάτου Βρεφών και για αναπνευστικά προβλήματα κατά την παιδική ηλικία.

Αντιθέτως, δεν έχει διαπιστωθεί κάποια αύξηση στις συγγενείς ανωμαλίες εξαιτίας του καπνίσματος.

Δεν υπάρχει "ασφαλής" ποσότητα τσιγάρων που μπορεί να καπνίζει η μητέρα. Όπως σε όλες τις τοξικές ουσίες, όσο περισσότερο καπνίζει μια μητέρα, τόσο αυξάνονται οι παραπάνω κίνδυνοι. Το ασφαλέστερο θεωρείται να μην καπνίζει καθόλου.

Μεγάλο ποσοστό των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία είναι καπνίστριες. Συχνά είναι πολύ δύσκολο να καταπολεμηθεί ο εθισμός στο κάπνισμα και η προσπάθεια ίσως πρέπει να συνοδευτεί με την ανάλογη φαρμακευτική υποστήριξη (π.χ. υποκατάστατα νικοτίνης). Όμως, η μείωση ή - ακόμη καλύτερα - η διακοπή του καπνίσματος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τους λόγους που αναφέρθηκαν πολύ συνοπτικά παραπάνω.

Πηγές:

- American College of Obstetricians and Gynecologists: Substance Abuse in Pregnancy. Washington, DC, ACOG, 1994, ACOG technical bulletin 195.

- Creasy RK, Resnik R: Maternal Fetal Medicine, 4th ed. Philadelphia, W.B. Saunders, 1999, pp 145-164.

- Wiemann CM, Berenson AB, San Miguel VV: Tobacco, alcohol and illicit drug use among pregnant women. J Reprod Med 39:769-776, 1994.

Χριστίνα Π. Βάντζου